W ostatnich latach zmieniły się znacząco przepisy dotyczące przeciwdziałania przemocy w rodzinie. Wymiar sprawiedliwości, policja oraz specjaliści pracujący w jednostkach pomocy społecznej, oświaty i ochrony zdrowia zyskali nowe narzędzia, metody i procedury, które można skutecznie wykorzystywać do ograniczania zjawiska przemocy w rodzinie.

Jednym z warunków skutecznego przeciwdziałania przemocy jest też zmiana społecznego nastawienia do przemocy w rodzinie, a zwłaszcza zmiana powszechnej akceptacji stosowania kar fizycznych (tzw. „klapsów”) w wychowywaniu dzieci i zmiana przekonania, że nie można wtrącać się w czyjeś sprawy rodzinne, nawet jeżeli  jest to przemoc.

Z prośbą o pomoc oraz z informacjami o przemocy, zwłaszcza wobec dzieci i osób starszych, można zwracać się do każdego pracownika ochrony zdrowia, oświaty, policji   i pomocy społecznej. A każdy z tych specjalistów ma obowiązek wszczęcia  interwencji oraz sporządzenia „Niebieskiej Karty” - specjalnej karty informacyjnej o podejrzeniu stosowania przemocy w konkretnej rodzinie. Podstawową zaletą tej procedury jest to, że pozwala szybko i skutecznie działać bez zbytecznego zastanawiania się nad kolejnością podejmowanych czynności. Odpowiedni sposób działania stanowi gwarancję, że interwencja będzie optymalna.

Krzywdzenie dzieci, ale i innych osób też, jest zjawiskiem złożonym i może przybierać różne formy, takie jak krzywdzenie fizyczne, krzywdzenie psychiczne, wykorzystywanie seksualne, krzywdzenie ekonomiczne, czy zaniedbywanie. Optymalna interwencja to taka, która przede wszystkim zapewni dziecku lub innej krzywdzonej osobie bezpieczeństwo w trudnej, czy wręcz tragicznej dla niego sytuacji, ale również i taka, która pozwoli na zgromadzenie wartościowego materiału dowodowego dającego możliwość skutecznego pociągnięcia do odpowiedzialności sprawców ludzkich, a zwłaszcza dziecięcych dramatów.

Praktycznym przejawem zmian jest fakt, że w każdej gminie powiatu gostyńskiego działa Zespół Interdyscyplinarny do spraw przeciwdziałania przemocy w rodzinie. Podstawą jego funkcjonowania jest ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. Głównym zadaniem Zespołu  jest integrowanie i koordynowanie działań wszystkich służb działających w zakresie przeciwdziałania przemocy. Ważnym obszarem pracy Zespołu są działania interwencyjno-naprawcze skierowane do konkretnych rodzin, co do których zachodzi uzasadnione podejrzenie, że występuje w nich przemoc  w rodzinie. W skład Zespołu wchodzą przedstawiciele policji, pomocy społecznej, oświaty, ochrony zdrowia, gminnej komisji przeciwdziałania alkoholizmowi, organizacji pozarządowych oraz kuratorzy sądowi.

Specjaliści pracujący  w Zespołach  zostali przygotowani do nowych skuteczniejszych form pracy z przypadkami przemocy w rodzinie. Odbył się cykl warsztatów prowadzonych przez Stowarzyszenie „DZIECKO” dla specjalistów ochrony zdrowia, policji, oświaty, pomocy społecznej, kuratorów sądowych i organizacji pozarządowych, np. w Szpitalu w Gostyniu, w Ośrodku Pomocy Społecznej w Borku Wlkp., w Zespole Szkół Zawodowych w Gostyniu, w Zespole Szkół w Starej Krobi czy w Zespole Szkół w Pudliszkach. Szkolenia były poświęcone działaniom grup roboczych, metodologii oraz technikom i narzędziom stosowanych w pracy z przypadkami przemocy. Wiele uwagi poświęcono procedurze „Niebieskie karty", regulującej zasady interwencji i kompleksowej pomocy w konkretnych przypadkach przemocy w rodzinie. Po udzieleniu pomocy (jeżeli sytuacja tego wymaga) dziecku lub innej ofierze, przesyła się niezwłocznie formularz "Niebieskiej Karty" do Zespołu Interdyscyplinarnego, działającego przy ośrodku pomocy społecznej w każdej gminie. Specjaliści powołani do tego Zespołu weryfikują zgłoszenie i, w przypadku potwierdzenia się informacji o wystąpieniu przemocy, podejmują działania osłonowe i pomocowe, skierowane do ofiar przemocy oraz naprawcze, adresowane do osób podejrzewanych o stosowanie przemocy.

Procedura ta jest prowadzona niezależnie od postępowania prokuratorskiego czy prowadzonego przez policję, wyjaśniającego, czy doszło do złamania prawa i popełnienia przestępstwa przeciwko osobom bliskim.

Szczególną uwagę zwracano na obowiązek wydania bezpłatnego zaświadczenia przez lekarzy rodzinnych o ustaleniu przyczyn i rodzaju uszkodzeń związanych z użyciem przemocy w rodzinie.

Grupy robocze, powoływane przez Zespół Interdyscyplinarny, pracują z konkretnymi przypadkami przemocy i wykorzystują nowe procedury, by planować pomoc w poszczególnych przypadkach i skuteczniej ją realizować.

Nie bądź obojętny! Reaguj!

UWAGA: W każdej gminie przy ośrodku pomocy społecznej działa Zespół Interdyscyplinarny zajmujący się przemocą w rodzinie. Potrzebujesz wsparcia lub pomocy zgłoś się do ośrodka pomocy społecznej.

WAŻNE: Przemoc możesz zgłosić również w innych instytucjach: prokuraturze, sądzie, szkole, przedszkolu, ośrodku zdrowia, szpitalu.

Stowarzyszenie „DZIECKO” realizuje projekt „MOCNA RODZINA”, realizowanego przy dofinansowaniu Wojewody Wielkopolskiego oraz Powiatu Gostyńskiego i przy udziale środków finansowych Stowarzyszenia „DZIECKO”.  Program wspiera Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Gostyniu.

Zmienione prawo dotyczące przeciwdziałania przemocy w rodzinie to m.in.:

1. Absolutny zakaz stosowania kar fizycznych, w tym klapsów, zadawania cierpień psychicznych i innych form poniżania dziecka!

2. Obowiązek wszczęcia przez każdego przedstawiciela pomocy społecznej, oświaty, służby zdrowia, policji i gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych procedury "Niebieskie Karty" w przypadku uzyskania podejrzenia o przemocy w rodzinie!

3. Obowiązek niezwłocznego powiadomienia przez funkcjonariusza publicznego prokuratury lub policji o każdym podejrzeniu o popełnieniu ściganego z urzędu przestępstwa z użyciem przemocy w rodzinie!

4. Poszerzone możliwości i szybkie procedury separacji sprawcy od ofiary, w tym nakaz opuszczenia mieszkania lub zbliżania się do ofiary!

5. W przypadku bezpośredniego zagrożenia zdrowia lub życia dziecka, odebranie go i umieszczenie poza miejscem zamieszkania.

6. Obowiązek wydania przez lekarza rodzinnego bezpłatnego zaświadczenia o uszkodzeniach ciała wywołanych przemocą w rodzinie.

7. Natychmiastowe odwieszenie kary dla sprawcy przemocy w rodzinie, który dopuszcza się ponownie przemocy.

8. Realizacja planu pomocy ofierze i jej rodzinie przez Zespół Interdyscyplinarny. 

Opracowanie: PCPR w Gostyniu